در تحقیق حاضر، کاهش غلظت مواد مغذی جیره و مدت زمان استفاده از آن بر عملکرد جوجه گوشتی بررسی شد. تعداد 375 قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه در قالب 5 تیمار، 5 تکرار و 15 پرنده در هر تکرار از 1 تا 39 روزگی استفاده شد. در این مطالعه، منظور از جیره مرسوم، جیره ای در سطح توصیه احتیاجات سویه جوجه گوشتی است و منظور از جیره رقیق، جیره ای است که از لحاظ انرژی و اسیدهای آمینه ضروری به میزان 7 درصد رقیق تر می باشد. جیره های آزمایشی (به ترتیب برای دوره آغازین، رشد و پایانی) در تیمارها عبارت بودند از: T1) مرسوم، مرسوم، مرسوم (شاهد(؛ T2) رقیق، رقیق، رقیق؛ T3) مرسوم، رقیق، مرسوم؛ T4) رقیق، رقیق، مرسوم وT5 ) مرسوم، مرسوم، رقیق. در کل دوره (1 تا 39 روزگی)، خوراک مصرفی روزانه (0/05>p) و افزایش وزن روزانه (0/01>p) تیمار شاهد بالاتر از سایر تیمارها بود و تفاوت ضریب تبدیل خوراک بین تیمارها معنی داری نبود. در دوره پایانی، تیمار شاهد تلفات بالاتری نسبت به T2 و T3 داشت (0/05>p)، هرچند در کل دوره، تفاوت تیمارها معنی دار نبود. وزن سینه در T1 و T3 بالاتر از T2، T4 و T5 بود (0/01>p). T2 و T3 دارای خاکستر استخوان بالاتری نسبت به T1 و T5 بودند (0/05>p). در کل می توان نتیجه گیری نمود استفاده از جیره مرسوم در کل دوره اگرچه باعث افزایش تلفات در دوره پایانی و کاهش خاکستر استخوان شد، اما در مجموع، عملکرد رشد بهتری را به دنبال داشته است.

این آزمایش به منظور بررسی تاثیر کاهش غلظت انرژی و مواد مغذی جیره در دوره های مختلف پرورش بر توان تولیدی جوجه های نر گوشتی راس، در قالب طرح کاملا تصادفی در باطری سرد انجام پذیرفت. هفت تیمار موجود در این آزمایش دربرگیرنده اثر هفت حالت مختلف استفاده از جیره های غلیظ و رقیق در دوره های مختلف پرورش روی عملکرد جوجه ها بود. جیره ها بر پایه ذرت و سویا بودند. هر تیمار شامل چهار تکرار و در هر تکرار پنج قطعه جوجه قرار گرفت. تیمار اول (شاهد) در هر سه دوره پرورش (آغازین، رشد و پایانی)، تیمار دوم فقط در دوره آغازین، تیمار سوم فقط در دوره رشد، تیمار چهارم فقط در دوره پایانی؛ تیمار پنجم در دوره های رشد و پایانی، تیمار ششم در دوره های آغازین و رشد و بالاخره تیمار هفتم در دوره های آغازین و پایانی جیره غلیظ دریافت کردند. جیره های غلیظ مطابق با سطح انرژی قابل متابولیسم توصیه شده در کاتالوگ راس که به ترتیب برای دوره های آغازین، رشد و پایانی 3150، 3010 و 3200 کیلوکالری درهر کیلوگرم جیره می باشد، تنظیم شدند و جیره های رقیق بر اساس سطح انرژی قابل متابولیسم 2800 کیلوکالری در کیلوگرم تنظیم گردیدند. در تمام جیره ها نسبت انرژی قابل متابولیسم به مواد مغذی ثابت بود.نتایج آزمایش نشان داد تیمار ششم که در دوره پایانی پرورش جیره رقیق دریافت کرده بود از نظر میزان مصرف خوراک، ضریب تبدیل غذایی و شاخص تولید تفاوت معنی داری با تیمار شاهد ندارد. تیمار شاهد با اختلاف معنی داری نسبت به سایر تیمارها دارای بیشترین میزان تلفات در دوره پایانی بود. در حالی که تیمار ششم در تمامی دوره های پرورش کمترین میزان تلفات را داشت. از سوی دیگر تیمار ششم کمترین میزان هزینه خوراک به ازای هر کیلوگرم وزن زنده را به خود اختصاص داد. لذا با توجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق پیشنهاد می شود برای رسیدن به حداکثر عملکرد و منفعت اقتصادی، در دوره پایانی پرورش جوجه های نر گوشتی راس جیره رقیق به کار برده شود.

به منظور بررسی امکان رشد جبرانی با تغییر تراکم مواد مغذی جیره در جوجه های گوشتی ماده آمیخته آرین، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با استفاده از جیره های استاندارد و رقیق طراحی و اجرا شد. در این تحقیق منظور از جیره استاندارد، جیره بیان شده در دفترچه راهنمای مدیریت پرورش جوجه های آمیخته گوشتی آرین، توصیه شده به وسیله شرکت سهامی طیور کشور بود. جیره رقیق هم جیره ای بود که برحسب شرایط کشور در مرغداری های ایران تهیه و مصرف می گردد. ولی در هر دو جیره نسبت انرژی قابل سوخت و ساز به مواد مغذی ثابت نگه داشته شده بود. جوجه ها در هفت تیمار مورد بررسی، به ترتیب در دوران آغازین، رشد و پایانی از جیره های استاندارد و استاندارد و استاندارد، استاندارد و رقیق و رقیق، رقیق و استاندارد و رقیق، رقیق و رقیق و استاندارد، رقیق و استاندارد و استاندارد، رقیق و رقیق و رقیق، و بالاخره استاندارد و استاندارد و رقیق استفاده کردند. هر تیمار دارای سه تکرار، و هر تکرار شامل 30 قطعه جوجه بود. آزمایش در فصل پاییز، روی بستر، با استفاده از 630 قطعه جوجه ماده آمیخته گوشتی آرین به مدت هشت هفته انجام شد.در این آزمایش مشخص شد در تیمارهایی که پس از اعمال جیره رقیق در دوره آغازین، از جیره های استاندارد در دوران رشد و پایانی استفاده نمودند، افزایش وزن جوجه ها کاهش معنی داری نسبت به دیگر تیمارها نداشت. اما میزان مصرف خوراک به طور معنی داری کمتر از تیمارهای دیگر بوده و بازده خوراک بهتری نیز داشتند. در این تیمارها درصد تلفات به طور معنی داری در سطح پایین تری قرار داشت، و شاخص تولید بهتر از دیگر تیمارها بود. ویژگی های لاشه، شامل درصد امعا و احشا، و نیز چربی شکمی تفاوت معنی داری نشان نداد. ولی هزینه خوراک به ازای تولید هر کیلو مرغ زنده در تیمار حاوی جیره های رقیق، در هر سه مرحله پرورش جوجه های گوشتی، کمتر از سایر تیمارها بود.

در این پژوهش تاثیر رقیق سازی جیره در سن 16 تا 20 روزگی و استفاده از یک مولتی آنزیم (اندوفید- دبلیو) بر عملکرد و خصوصیات لاشه جوجه های گوشتی (سویه تجارتی کاب 500) مورد مطالعه قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل 2´3 در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار و 8 قطعه جوجه در هر تکرار انجام شد. جیره های آزمایشی حاوی صفر، 20 و 40 درصد پوسته برنج و 2 سطح آنزیم (صفر و 500 میلی گرم در کیلوگرم) بود. این جیره ها به ترتیب دارای 3000، 2400 و 1800 کیلوکالری انرژی قابل متابولیسم در هر کیلوگرم جیره و 21، 16.8 و 12.6 درصد پروتئین خام بود. در سایر روزهای پرورش، جوجه ها مطابق با راهنمای احتیاجات سویه کاب 500 تغذیه شدند. رقیق سازی جیره تا سطح 20 درصد سبب کاهش ضریب تبدیل غذایی در کل دوره پرورش (44 - 1 روزگی) گردید (P<0.05). افزودن آنزیم به جیره مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی را در کل دوره پرورش کاهش داد (P<0.05). در کل دوره آزمایش، جوجه های تغذیه شده با تیمار 2 (بدون پوسته برنج و 0.05 درصد مکمل آنزیمی) کمترین مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی را داشتند. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که رقیق سازی جیره تا سطح 20 درصد در سن 20- 16 روزگی همراه یا بدون افزودن مکمل آنزیمی اندوفید دبلیو سبب بهبود ضریب تبدیل غذایی جوحه های گوشتی گردید.

در این پژوهش اثر رقیق سازی انرژی و پروتئین جیره بر عملکرد جوجه های گوشتی سویه تجارتی راس در سن 6-12 روزگی بررسی گردید. این آزمایش در چارچوب طرح کاملا تصادفی با شش میزان محدودیت و در چهار تکرار انجام گرفت. برای رقیق سازی انرژی و پروتئین جیره آغازین از پوسته برنج به میزان 0.5 (شاهد)، 10، 15، 20، 25 و 30 درصد استفاده شد. جیره های آزمایشی در دوره محدودیت (6-12 روزگی) دارای به ترتیب 3089، 2780، 2626، 2317 و 2163 کیلو کالری انرژی قابل متابولیسم در هر کیلوگرم جیره و 21.45، 19.29، 18.23، 17.16، 16.10 و 15.20 درصد پروتئین خام بودند. نتایج نشان داد که رقیق سازی جیره سبب افزایش مصرف خوراک در دوره محدودیت گردیده، ولی مصرف انرژی و پروتئین را کاهش داده است. میزان افزایش وزن در دوره محدودیت کاهش یافت، ولی به دلیل رشد جبرانی در دوره پس از محدودیت، تفاوت معنی داری در وزن نهایی بدن گروههای مختلف در سن 42 روزگی دیده نشد. مصرف خوراک در دوره پس از محدودیت، در گروه های تحت محدودیت اندکی کمتر از گروه شاهد بود، و به همین دلیل بازده غذایی در این گروه ها بهبود یافت، ولی اختلاف معنی داری با گروه شاهد نداشت. رقیق سازی جیره تاثیری بر درصد چربی محوطه شکمی نشان نداد. در این آزمایش اعمال 20 و 25 درصد محدودیت غذایی در هفته دوم به علت کاهش هزینه دان و افزایش جزئی در وزن نهایی سبب بهبود بازده تولید گردید.

به منظور بررسی اثر مصرف مکمل اُرگاسید در شرایط تنش گرمایی همراه با جیره­های استاندارد و رقیق­شده بر عملکرد، خصوصیات لاشه و متابولیت­های خون جوجه­های گوشتی سویه راس 308 به مدت 42 روز انجام گرفت. آزمایش از سن 10 روزگی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 6 تیمار، 8 تکرار و 10 قطعه جوجه در هر تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: 1-جیره استاندارد (شاهد)، 2-جیره رقیق­شده + 3/0 درصد مکمل اُرگاسید، 3-جیره استاندارد + شرایط تنش گرمایی، 4-جیره استاندارد + 3/0درصد مکمل اُرگاسید، 5-جیره استاندارد + 3/0 درصد اُرگاسید + شرایط تنش گرمایی و 5-جیره رقیق­شده + 3/0درصد مکمل اُرگاسید + شرایط تنش گرمایی. نتایج نشان داد مصرف مکمل ارگاسید در شرایط تنش گرمایی سبب حفظ مصرف خوراک، افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراکی در حد استاندارد شد. مصرف ارگاسید سبب بهبود کیفیت لاشه و وزن نسبی ران در مقایسه در شرایط تنش گرمایی شد. مصرف ارگاسید در شرایط تنش گرمایی منجر به افزایش وزن نسبی دئودنوم، ژژنوم و ایلئوم در مقایسه به عدم مصرف شد. مصرف ارگاسید در شرایط تنش در مقایسه با تیمارهایی که در تنش ارگاسید دریافت نکردند، سبب افزایش طول نسبی ایلئوم شد در حالی که طول نسبی دئودنوم و ژژنوم تحت تاثیر قرار نگرفت. مصرف ارگاسید منجر به حفظ اسیدیته سنگدان، چینه­دان، دئودنوم و ژژنوم در تیمارهایی که در شرایط تنش گرمایی قرار داشتند در مقایسه با تیمار شاهد شد. مصرف ارگاسید تاثیری بر روی هیچ یک از فراسنجه­­های خونی نداشت. با توجه به این یافته­ها می­توان نتیجه گرفت مصرف مکمل ارگاسید در شرایط تنش گرمایی در جیره­های رقیق­شده با بهبود سلامت و وضعیت دستگاه گوارش منجر به حفظ عملکرد پرنده در حد معمول و استاندارد می­شود.

برای انجام این آزمایش تعداد 450 قطعه نیمچه مادر گوشتی(راس 308)، با 6 تیمار و 5 تکرار و 15 پرنده در هر تکرار در 30 واحد آزمایشی توزیع شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل 2 × 3 در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 شکل خوراک (آردی، کرامبل و پلت) و 2 سطح غلظت مواد مغذی (جیره استاندارد و جیره رقیق شده به مقدار 90% استاندارد) در دوره رشد (7 تا 19 هفتگی) و دوره پیش تولید (19 هفتگی تا شوک نوری) انجام شد. نتایج نشان داد در دوره رشد شکل خوراک در جیره رقیق شده تأثیری بر وزن نیمچه ها نداشت. در حالیکه استفاده از خوراک پلت در مقایسه با خوراک آردی در جیره استاندارد سبب افزایش معنی دار وزن بدن شد (05/0 P <). در دوره پیش تولید استفاده از خوراک های پلت و کرامبل در مقایسه با خوراک آردی سبب افزایش معنی دار وزن بدن و رقیق سازی جیره سبب کاهش معنی دار وزن بدن نیمچه های مادر شد (05/0 P <). شکل خوراک و غلظت مواد مغذی تأثیر معنی دار بر ریخت شناسی پرزهای ژژنوم نداشتند (05/0 P >). استفاده از خوراک پلت در مقایسه با خوراک آردی سبب افزایش ضخامت بخش کرانیودورسال ضخیم ماهیچه های پشتی سنگدان نیمچه ها شد (05/0 P <). بر اساس نتایج این آزمایش، استفاده از جیره پلت یا کرامبل حاوی سطوح مواد مغذی توصیه شده کنترل وزن در گله های مادر گوشتی را به دلیل افزایش وزن بیشتر می تواند با مشکل مواجه کند ولی رقیق سازی جیره به مقدار 90 درصد مقدار مواد مغذی توصیه شده تا حدود زیادی در کنترل وزن موثر است.

اثرات رقیق سازی انرژی وپروتئین جیره آغازین در سن 6 تا 12 روزگی بر عملکرد جوجه های گوشتی سویه تجارتی راس در یک طرح کاملا تصادفی مورد مطالعه قرار گرفت. این طرح شامل 6 گروه آزمایشی، 24 تکرار و 30 قطعه جوجه به ازای هرتکرار بود. برای رقیق سازی جیره از پوسته برنج به میزان صفر (شاهد)، 10، 15، 20، 25،30 درصد (گروه های آزمایشی) استفاده شد . پس از پایان محدودیت تا 21 روزگی از جیره آغازین و از 22 تا 42 روزگی از جیره پایانی استفاده شد.در کل دوره جوجه ها آزادانه به خوراک آردی و آب دسترسی داشتند. رقیق سازی جیره طی دوره محدودیت سبب افزایش مصرف خوراک گرید، اما مصرف انرژی و پروتئین کاهش پیدا کرد و به همین خاطر افزایش وزن بدن طی محدودیت نیز کاهش یافت. به دلیل رشد جبرانی در هفته های پس از محدودیت تفاوت معنی داری بین وزن جوجه ها در گروههای تحت محدودیت و گروه شاهد در 42 روزگی مشاهده نشد. مصرف خوراک در دوره پس از محدویدت در گروههای تحت محدودیت اندکی کمتر از گروه شاهد بود. به همین دلیل بازده غذایی در گروه های تحت به طور جزیی پس از محدودیت بهبود یافت، اما اختلاف معنی داری با گروه شاهد نداشته است. رقیق سازی جیره در سنین ابتدایی تغییر معنی داری در درصد کبد، لاشه و امعا و احشا در سن کشتار ایجاد نکرد. همچنین کاهش معنی داری در درصد چربی محوطه شکمی مشاهده نشد. در این آزمایش جیره های رقیق شده 20 و 25 درصد سبب افزایش جزیی در وزن بدن و بهبود بازده تولید شد.

این تحقیق جهت مقایسه اثر جیره های تنظیم شده بر اساس برآورد اسیدهای آمینه ضروری کل و قابل هضم در جیره های پایه ذرت و سویا بر روی عملکرد جوجه های گوشتی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار و 5 تکرار و هر تکرار شامل 20 جوجه نر گوشتی به روش فاکتوریل (2×2) انجام شد .فاکتور اول معیار اسید آمینه (کل و قابل هضم)، و فاکتور دوم نوع جیره (رقیق و غلیظ) بود.درمورد مصرف خوراک تنها اثر نوع جیره و اثرات متقابل در کل دوره معنی دار شد (P<0.05) و این موضوع حاکی از افزایش مصرف خوراک در جیره های رقیق نسبت به جیره های غلیظ بود. در مورد افزایش وزن بدن تنها اثر معیار اسید آمینه و اثرات متقابل در کل دوره معنی دار شد (P<0.05) و در کل حاکی از افزایش وزن در جیره های غلیظ با معیار اسیدهای آمینه کل نسبت به بقیه جیره ها بود. در مورد ضریب تبدیل غذایی اثر معیار اسید آمینه غیر معنی دار بود (P³0.05). اثرات متقابل نوع جیره در معیار اسید آمینه نیز در کل دوره معنی دار شد (P≤0.05). در مورد صفات لاشه هیچ اثر معنی داری در صفات ذکر شده در معیارهای اسید آمینه، نوع جیره و اثرات متقابل نوع جیره در معیار اسید آمینه دیده نشد (P>0.05). در مورد تیتر آنتی بادی نیوکاسل تنها اثرات متقابل نوع جیره در معیار اسید آمینه معنی دار بود (P<0.05) که جیره غلیظ در معیار اسید آمینه قابل هضم بیشترین تیتر را داشت. به طور کلی تنظیم جیره بر اساس معیار اسید آمینه کل نتایج مطلوب تری داشت.